1. Uyku ile ilgili hormonlar
Öncelikle vücudumuzun zinde kalmasını sağlayan bazı hormonlar vardır ve bu hormonların dengelerinin belli saatleri vardır. Mesela vücudumuzu zinde tutan kortizol hormonunun kanda en yüksek olduğu seviye sabahleyindir. Bu seviye gün boyu giderek düşer ve gece saat 23:00’te en düşük seviyeye ulaşır. Bir diğer hormon melatonin ise büyüme ve vücut sağlığını koruyucusudur. Onun da en yüksek olduğu saatleri 21:00-03:00 arasıdır.
2. Uyku saatleri ve hastalıklar
Saat 22:00’de tansiyon ve kalp atım sayıları düşer, saat 04:00’ten sonra tansiyon ve kalp atışlarında yükselme başlar. 15:00 ve 18:00 saatleri arasında da en üst seviyeye ulaşır. Dolayısıyla tansiyon ve kalp atımının yüksek olduğu ve hücrelerin en üst derecede çalıştığı ikindi vaktinde uyunmamalıdır. Aksi takdirde yüksek tansiyon ve kalp rahatsızlığına davetiye çıkarılmış olur. Aynı zamanda bu saatler kerahat vakitleridir ve dinen de uyku uygun değildir.
3. Bir insan 3,5 saat uyuyarak 8 saat uyumuş gibi verim alabilir
Akşam 22:00 ile 02:00 arasındaki uyku % 200 verimlidir. Yani bu saatler arasında 3 saat uyunduğunda 6 saat uyunmuş gibi olunur. Gündüz ise 10:00 ile 13:00 arasındaki yani kuşluk vaktindeki uyku %400 verimlidir. Bu saatler arasında yarım saatlik uyku 2 saatlik uykuya karşılık gelir. Dolayısıyla gece 3 saat gündüzde 0,5(yarım) saat uyuyan bir kimse zahiren 3,5 saat uyumuş görünür. Gerçekte ise 8 saat uyumuş gibidir. Hiçbir uykusuzluk da hissetmez.
Birde ikindiden ve gece 03.00’ten sonraki uykuların %50 verimli olur. Yani gece 03:00’te yatan bir kişi gündüz 15:00 te uyansa 12 saat uyur fakat kendini 6 saat uyumuş gibi hisseder.
4. Peygamberimizin (sallallahu aleyhi ve sellem) uyku düzeni
Tüm bu bilimsel bilgilere baktığımızda, Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in uyku düzeninin ne kadar bilimsel bazlı olduğunu göreceğiz. Peygamberimiz yatsıdan sonra erken yatarmış, ardından gece teheccüd namazına kalkarmış. Sonrasında yine uyumaz sabah namazına hazırlanırmış. Sabah namazından sonra kerahat vakti olması sebebiyle yine uyumazmış – keza ikindi ile akşam arası da öyle-. Öğle namazından sonra ise kaylule yaparmış. Yani yarım saat, 1 saatlik dinlenme, uyku.
Verdiğimiz bilgilere bakılınca, Peygamberimizin uyku saatleri bilimsel saatlere denk geliyor.
Yatsıdan sonra yatış, 22.00 civarı.
Teheccüde kalkış, 02 – 03.00 civarı.
Kaylule yapış, 11-13.00 arası…
Öyleyse tüm bunlara baktığımızda hem dinen uygun olanı yapmak, hem az uyku ile çok verim almak, hem de Peygamber sünnetleri ile düzene girmek adına bu bilgilerden yararlanarak uyku saatlerimizi düzenleyelim.
5. Uyku konusu ile ilgili hadisler;
- “Öğleyin kaylule yapınız. Muhakkak şeytanlar öğle vaktinde kaylule yapmazlar.” (Müslim)
- “Sizden biri uyurken, şeytan kafasına üç düğüm atar. Her düğümün üzerine; ‘uzun bir geceye sahipsin uyu!’ diyerek elini vurur. O kişi uyanıp da Allah-u Zülcelal’i zikrederse bir düğüm, abdest alırsa bir düğüm, namaz da kılarsa bütün düğümler çözülür. Artık o kimse neşeli ve hareketli olur. Aksi halde neşesiz ve tembel olur.” (İmam Malik, Buharı, Müslim, Ebu Davud, Nesai)
- “Abdestli yatan, gece ibadet eden ve gündüz oruç tutan kimse gibi sevap kazanır.” [Hakim]
- “Gece ibadet etmek niyetiyle yatan, fakat uyku galebe çalıp sabaha kadar uyanamayan, niyeti sebebiyle gece ibadet etmiş gibi sevaba kavuşur. Uykusu da kendisine Allahü teâlânın ihsan ettiği bir sadaka olur.” [İbni Mace]
- “Sabah uykusu, rızka manidir.” [Beyheki]
Çok teşekkürler gerçekten çok faydalı bir yazı oldu. Allah razı olsun İnşaAllah.
Yazi çok güzel. Kaynağı paylaşırsanız sevinirim.
Bu güzel paylaşımınız için teşekkür ederiz. İnsanlara yararlı paylaşımlarınızın devamını bekliyoruz. Kolay gelsin!
tam da aradığım bir bilgiydi 🙂
Dün akşam bir sebepten hiç alışık olmadığım şekilde saat 10 civarı uyudum ve gece 2’de sanki sabah gibi, hatta sabah uyandığımdan çok daha dinç ve enerjik bir şekilde hiç bir dış etken olmadan uyandım. Hatta saatin 2 olduğuna çok şaşırdım. Şimdi yazınıza rastlamam da güzel bir tevafuk oldu, bu durumun açıklamasını öğrenmiş oldum. Demek ki erken yatmayı alışkanlık edinsek ömrümüz ne kadar bereketlenecek.
Bu faydalı yazı için çok teşekkürler.
Aynısını ben de yaşamıştım ve cidden çok verimli bir uyku oluyor.Biz müslümanlar, efendimizin her hareketini örnek almalıyız.O her şeyin en güzelini ve doğrusunu yapar.
Allah razı olsun faydalı gerekli bir paylaşım
03:00-15:00 arası uyuyan kişi nasıl 6 saat uyumuş oluyor,hadi diyelim 6 saat olsun,o vakit gündüz 10:00 ile 13:00 arasındaki yüzde 400 verimlik uyku nerde?
Ben de bu kısmına takıldım.
Esasen İslam dininin insanın yaşamını birçok konuda düzenlediği gibi ruh ve beden sağlığı konusunda da düzenlediğini düşünüyorum.
İnsanı 4 bileşen üzerinden ele alıyorum; beden, ruh, akıl ve kalp. İslam benim bu 4 bileşenime de hitap ediyor. Rab’bin bize ibadet olarak verdiği ödevlerin hikmetlerine inanıyorum; elbette O’nun bize ihtiyacı yok ve fakat bizlerin O’na ihtiyacımız var. Demek istediğim, ibadetlerin hiç biri aslında Rab’bin faydasına değil, görebildiğim kadarıyla her biri bizlerin faydasına. Yani Rab, bize kendimize iyi davranalım diye yol gösteriyor ki bu ibadetler dört bileşenimizi arındırma, şifalandırma, kuvvetlendirme ve koruma işlevi görüyor.
Her şeyi elbette yerli yerinde yapmakta hayır olmalı; geceler uyumak, gündüzler yaşamak için var. Nereden biliyoruz? Gece uyumamak hem beden hem ruh sağlığımızı olumsuz etkiliyor. Gündüz uyuduğumuz zaman çoğumuz dinlenmiş olmanın aksine yorgunluk hissediyoruz. Güneş ışığından faydalanmak beden ve ruh sağlığımızı olumlu etkiliyor. Denebilir ki bizlerin hem karanlığa hem de gün ışığına ihtiyacımız var.
( Tabi zorunda olarak gece çalışanlarımız ve gündüz uyuyanlarımız var; Allah kolaylık versin. )
Gece uykusu besleyici evet, yine de verilen bu formüller pek de tutarlı görünmüyor. Mehmet Beyin de dediği gibi, hani o 4 katı verimlilik?
Amacım kırmak değil. Yazım kırıcı oldu ise affola. Bunun yanında , o formüllerde bir terslik olmuş ve düzeltmek gerekir yazıyı.
Allah’ın selam ve rahmeti üzerinizde olsun.
Huzur hanım/bey ve mehmet bey. Neden matematiğe takıldınız oysa çok açık. Hani %400 verimlilik nerde demek de nedir? Gece 2den sabah 10a kadar uyanık olan ve tekrar uyuyup yorgun olan vücuda yarım saatlik harika bir uyku çekmek nerdeee gece 3te yatıp öğlen 3te 4te ayı gibi uyanıp “nerde benim yüzde 400lük verimim” demek nerde. Demem o ki siz o ayrıntıya hatalı bakmışsınız. Vücut 2den 10 a kadar yorulmuyor mu işte o anda yarım saatlik uylu harikulade bir etki yapıyor. Çok saçma bir örnek ama pasta yemek güzel birşey diyelim ve mikrodalgada yarım saat pişirilmesi halinde lezzetli oluyor. Sen ise güzelim pastayı tavada yapmaya kalkıp ocakta 4 saat pişmesini bekliyorsun ve e hani pasta çok verimli birşeydi diyorsun. Ben 8 tane yarım saat pişirdim diyorsun 🙂
Peygamber Efendimiz sabah namazi sünneti ile farzi arasında uyurdu.
İyi güzel de ben gündüz okulda olduğumdan dolayı kaylule yapamıyorum
okul olmasa kaylule yapacaz da
sadece gözünu kapatıp dinlenerek de yapabilirsin dene güzel oluyor.
Bu harika yazı için size ne kadar teşekkür etsem azdır. Allah razı olsun, kardeşlerim 🙂
Allah razı olsun kardesim çok faydalı bir bilgi
WhatsApp ta nasıl paylaşılır
Bu faydalı bilgiler için teşekkürler!
Ders çalışma ve uyku verimliği saatlerimi bu bilgilere göre ayarlayacağım .
allahım ne güzel bir siteye düştüm çıkamıyorum ??
Paylaşımlarınız o kadar güzel ki.. Allah razı olsun..Düşünceme ters gelen bir bilginiz ile henüz karşılaşmadım..Her bilgi anlaşılır bilim yada mantık ile ilişkili .. Sağolun
Thanks for everything..
Kaylule uykusu 11-13 arası degil öğle ile ikindi arası olur. Güneş doğduktan öğleye kadar olan zaman kuşluktur bu vakitte uyumak akıl noksanlığı yapar !!!
Rabbim vesile olanlardan razı olsun.
Allah razı olsun gayretiniz için. Hadisleri verirken kaynakları tam verebilir misiniz lütfen.
Sabah gazetesi içeriğinizi çalmıs bire bir aynı
Allah razı olsunnnn
Selamün aleyküm öncelikle ben size bir sorum olacaktı. Ben ramazan ayında tahminen 15 gün ikindi vaktinde uyudum. Ama bu kadar kötü sonuclar olacağını bilmiyordum.örneğin dikkatim hemen dağılıyor.Bir paragrafı okurken yanlış kullaniyorum veya gözüme çarpmıyor ne yapıpda düzeltmem gerekiyor bilmiyorum yardimci olursaniz çok sevinirim .Lutfen yardim edin?????
PEKİ GECE 2 İLE 3 ARASINDAKİ BİR SAAT NE KADAR VERİMLİLİK ALIYOR İNSAN BUNU BİR TÜRLÜ ANLAYAMADIM
Okuduğum en açık ,en etkili yazılardandır.Yazan kardeşimin eline sağlık,dönüp dönüp hep bakıyorum bu yazıya,çok teşekkürler
Ben de gece 3’e kadar pc başında baykuş gibi oturduğum zamanlarda sabah 11’de kalktığımda 4 saat uyumuş gibi hissedip enerjimin yetmediğini düşünüyordum Oysaki denklem başından beri belliymiş…
Alışma sürecini atlatmak ve yatağa yorgun girmek gerekiyor Eğer öğlen uyumazsanız hiç bir işe yaramaz haftada en az 3 gün spor yapın bol su için akşam yatmadan en az 3 saat önceden yemek yemeyi bırakın yatağa girince telefonu PC yi en az 30 dk bırakmış olun bunun yerine kitap veya Kuran okuyun
Unutmayın su 2-3 satır cümleyi yazarken geçen zamanı bile geri getiremiyoruz zamanın kıymetini bilin 8 9 saat yatmayın 3 4 e düşünemiyorsanız bile 5 6 ya düşürün banada lütfen bol dua edin
Bunlarin hepsi cok kiymetli bilgiler.Sitenizi cok begendim. Allah sizlerden razi olsun.
Selamünaleyküm kardeşim yazınız çok güzel ve gerçekten gece 10 sonrası uykunun bana çok faydası oluyor kahlüleyle birlikte, sadece bi sorum olacak Ramazanın son 10 günü dolayısıyla gece ayakta geçirmek istiyorum haliyle verimli olan saati geçiriyorum bunun yerine bu on günlük süreçte sabah 10.00 ila 13.00 arasındaki uyku bana yeterli olacak mıdır yoksa güneş yokluğunda hiç uyku almadığım için sirkadiyen ritimden ötürü verimli olmayacak mıdır? Teşekkürler.