UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ndeki 3 Tarihi Yapımız

Eshab-ı Kehf Külliyesi

Eshab-ı Kehf Külliyesi, Kehf Suresi’ndeki şirk dinini reddedip tevhidi benimseyen gençlerin sığındığı yer olduğu inanılan mağarayı da içerisinde bulundurur. Kahramanmaraş’ın Afşin ilçesinde bulunan mağaranın yanına Bizans Kralı II. Theodoius tarafından İsa Mescidi olarak bilinen bir kilise yapılmıştır. Daha sonra Müslümanların hakimiyetine giren bu topraklarda Selçuklular döneminde, Selçukluların Maraş Emiri olan Narestüddin Hasan Bey tarafından aynı bölgeye cami, ribat ve han yapılmıştır. Dülkadir Beyliği döneminde medrese, kadınlar mescidi ve buk’a ilavesi ile genişletilmiştir. Daha sonra 16. yüzyılda da Osmanlılar tarafından Paşa Çardağı bu külliyeye inşa edilmiştir. 

Selçuklulara ait ilk dönem taç kapılarına günün belli saatlerinde gelen güneş ışıklarıyla oluşan dua eden derviş, dua eden kadın ve namaz kılan erkek silüetlerinin ortaya çıkması da incelenmesi gereken bir mimari tekniği ortaya koyuyor. 

Uzunköprü

Edirne merkezinden 60 kilometre güneyde konumlanmış olan Uzunköprü, Ergene Nehri’nin en zor geçişlerinden birine inşa edilmiştir. 1427 ile 1443 yılları arasında Mimar Muslihiddin tarafından II. Sultan Murat zamanında inşa edilmiştir. Dünyanın en büyük taş köprüsü olan köprünün emerlerinde, genellikle kilit taşı üzerinde yer alan bezeme ögelerinde, geometrik motifler, bitki ve hayvan figürleri, merkezi veya Rumi palmetler yer almaktadır.

İsmail Fakirullah Türbesi

İsmail Fakirullah Türbesi ve Işığın Kırılma Mekanizması’nın kullanıldığı diğer iki yapı Siirt’in Tillo bölgesinde bulunmaktadır. Her şeyin taştan işlendiği türbede sandukalar ağaç işlemeciliği ile yapılmıştır. Erzurumlu İbrahim Hakkı, Tillo’nun 3-4 kilometre doğusunda bir tepeye, harçsız taşlardan oluşan bir duvar inşa ettirerek gece ve gündüzün eşit olduğu ekinoks tarihlerinde, kalenin arkasındaki vadiden yeni doğan güneşin ilk ışıklarının bu duvara çarpmasını sağlar ve duvardaki pencereden geçen güneş ışınları, önce türbe kulesinin penceresine, oradan da kırılarak İsmail Fakirullah’ın sandukasının baş kısmına ulaşır. Işık Olayı olarak bilinen bu durumda yılın ilk beş dakikasında güneş ışınları İsmail Fakirullah’ın sandukasının baş kısmına ulaşır.