Minnettarlıkla Kazanılacak 18 Mükemmellik

1. Şikayet etmeyi bırakıp iyimser olun!

Allah’a ve etrafınızdaki insanlara minnet duymanın ilk adımı budur. Sızlanıp şikayet eden insanlar topluluğu olduk çıktık ki bu da verimsizliğe ve topluca bir olumsuzluk psikolojisine sebep oldu. Ekonomiden, havadan, siyasetçilerden, trafikten, ‘sistemden’ şikayet etmeyi bırakın. Caminizi, imamınızı, anne-babanızı, eşinizi, eşinizin ailesini, çocuklarınızı, patronunuzu suçlamaktan vazgeçin. Açık bir zihinle düşünürseniz, içinde bulunduğunuz şartlar ve çevrenize dair olumsuzdan çok olumlu şey bulabilirsiniz.

2. Çokça 'Elhamdulillah' (tüm övgü ve şükür Allah'adır) deyin.

Bu cümleyi sık sık söylemek, bize hayattaki tüm nimet ve mutlulukların kaynağını hatırlatır. Tüm iyiliği Allah’a isnat etmek bizi mütevazı ve mutlu yapar ve insanlarla ilişkilerimize de olumlu etki eder. Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) her gün “Elhamdulillah” dememizi öğütlemiştir:

“Muhakkak ki Allah, kulun bir şey yiyip hamdetmesinden veya bir şey içip hamdetmesinden razı olur.” (Muslim) 

3. Başkalarının zamanına ve programına saygı gösterin.

Nankörlüğün bir sonucu da vakit israfıdır. Bir alimin vaktiyle dediği gibi, “Vakit sadece nakit değildir. O altından, elmastan, inciden daha kıymetlidir. Vakit, hayatın kendisidir!” Bir toplantıya ya da derse geç gitmek, son dakikada bir randevuyu iptal etmek veya bir programı geç başlatmak sadece zaman kaybı ve başkalarına saygısızlık değil, onların zamanlarının kıymetini bilmemektir.

4. Fırsatınız varken kaçırmayın.

Namazları eda etmede ağır davranmak, bir insani yardımı ertelemek, boş vaktimizi yararsız veya uygunsuz işlerle geçirmek, Allah’a karşı şükürsüzlük ve O’nun hayır işleyip cenneti kazanmamız için verdiği sınırlı vakit ve fırsatı boşa harcamamız demek olur. Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) bizi ikaz etmiştir: “İki (büyük) nimet vardır, insanların çoğu onlar hususunda aldanmıştır: Sıhhat ve boş vakit!” (Buhari) Yarına çıkacak bile olsanız, sizi hayırlı bir işi yapmaktan alıkoyacak bir şey olmayacağına dair garantiniz var mı? Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) bir sorun çıkmadan hayırlı işleri yapmaları hususunda Müslümanlara çağrıda bulunmuştur.

5. Her gün 15 dakika şükür sebebi olan şeyleri düşünün.

Sizi seven ve kollayan ama belki de kıymetini yeterince bilemediğiniz anne-babanız, eşiniz, çocuklarınız, iş arkadaşınız, öğretmeniniz gibi insanları hatırlayın. Allah’ın gözle görülemeyen veya daha önce size belirgin gelmeyen nimetlerini listeleyin. Tabiin’den Süleyman diyor ki: “Nimetlerini hatırlamak, Allah sevgisini artırır.” Bu basit zihinsel egzersiz, sizi şükreden bir kul yapmakla kalmaz; sağlıklı da yapar. Merkezi Boston’da bulunan Sınırsız Sevgi Araştırma Enstitüsü’nün (IRUL) araştırmasına göre (2001), günde 15 dakika minnet duyduğumuz şeylere odaklanmak, vücudumuzdaki antikor sayısını önemli ölçüde artırıyor, klinik depresyona dirençli hale getiriyor ve tansiyon ve kalp ritmini düzenliyor.

6. Bir felaket anında sabırlı ve hamd dolu olun.

Şükür ve hamdin derinliği ve gücü, zorluk zamanlarında test edilir. Allah, işimizi veya bir sevdiğimizi kaybettiğimizde veya hasta veya incinmiş olduğumuzda ne kadar hakikaten şükredeceğimizi görmek ister. Bilmeliyiz ki felaket ve zorluk zamanlarında da doğru algılayanlar için hayır vardır. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) buyurdular:

“Mü’min kulun durumu ne kadar hayrete şayandır. Onun her işi hayırdır. Böylesi bir özellik sâdece mü’minde vardır.” (Muslim) Meşhur ilk dönem İslam alimlerinden Süfyan es-Sevri diyor ki, “Belayı nimet bilmeyen, rahat ve sıkıntısız hayatı da musibet saymayan kimse imanın hakikatına eremez.”

7. Zamanınızın, yeteneğinizin, paranızın ve bilginizin zekatını verin.

Çağımızın kâr-amaçlı yaşamında başkaları için vakit ve nakit ayırmak zor bir şey. Sizin gönülden hizmetiniz ve ihtiyaç sahiplerine ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlara gösterdiğiniz cömertlik, hiç şüphesiz Allah’a ve toplumunuza minnettarlığın da bir göstergesidir. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) buyuruyor: “İnsanların en hayırlısı, insanlara faydalı olanıdır.”

“Allah’ın kuluna ikramları arttıkça, insanların bu ikram gören kulun hizmetine olan ihtiyacı da artar. Kul bu ihtiyaçları görmezden gelirse, ondan nimetler alınır.” (İbn Hibban)

8. Hasta, yatağa bağlı ve sakatları ziyaret edin.

Hastaları ve cenaze yakınlarını ziyaret etmek hem onlara ferahlık ve Allah’tan size ecir getirir, hem de kendi sağlığınızın kıymetini bilip başkalarına hizmet için sahip olduğunuz fırsatları görmenizi sağlar.

9. İslam'ın mesajını paylaşın.

İslam’ın hidayetini en kıymetli hazineniz olarak görüyorsanız, bunu başkalarıyla paylaşmaktan çekinmeyin. İslam sizin hayatınızı olumlu yönde değiştirdi, düzenledi ise, arkadaşlarınızı, ailenizi, komşularınızı bu umut mesajını keşfetmeye ve olumlu dönüşümü gerçekleştirmeye davet etmekten sizi ne alıkoyabilir?

10. Peygamberimizin dualarını ezberleyin ve okuyun.

Allah’a şükretmenin en doğal ve güzel yolu bizzat Resulünun sözleridir. Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) Muaz’a: “Muaz! Vallahi seni gerçekten seviyorum” buyurdu. Sonra sözüne şöyle devam etti: “Muaz! Her namazdan sonra şu duayı mutlaka okumanı tavsiye ediyorum: Allahım! Seni anıp zikretmek, nimetine şükretmek, sana layık ibadet etmek için bana yardım eyle!” (Ebu Davud)

11. Bir nimete eriştiğinizde secdeye kapanın.

Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) ne zaman güzel bir şey edinse veya iyi bir haber alsa, bahşettiği lütuftan dolayı Allah’a şükür için secde ederdi.

12. Hiçbir nimeti küçük görmeyin.

Allah’ın tüm nimetlerine eşit saygı ve minnetle yaklaşın ki günün birinde onlardan mahrum olmayasınız. Hz. Aişe (radıyallahu anha) anlatıyor: “Rasulullah (aleyhissalatu vesselam) hücreme girmişlerdi. Atılmış bir ekmek parçası gördüler. Hemen onu alıp silerek yediler ve: “Ey Aişe! Kerim olana ikram et! (Yani kıymetli olan ekmeğe hürmet et!) Zira şu ekmek, bir kavme nefret edip kaçmışsa bir daha dönmemiştir.” buyurdular.”

13. Allah'ın nimetlerini kullanmada ve göstermede orta yollu olun.

Allah’a müteşekkir olmanın bir yolu da temiz ve hoş görünmek, kendiniz için makul ölçüde harcama yapmaktan geçer. Ebul Ahvas, babasından naklen diyor ki: “Üzerimde adi bir elbise olduğu halde Resulullah’ın (sallallahu aleyhi vesellem) yanına gelmiştim. Bana: “Senin malın yok mu?” diye sordu. “Evet var!” cevabıma: “Hangi çeşit maldan?” sorusunu yöneltti. “Her çeşit maldan Allah bana vermiştir [deve, sığır, davar, at, köle, hepsinden var]” demem üzerine: “Öyleyse Allah Teala hazretleri sana bir mal verdiği vakit Allah’ın verdiği bu nimetin eseri ve fazileti senin üzerinde görülmelidir!” buyurdular.”

14. Fazla titiz olmayın, insanlara yer açın!

Bazıları alışkın olmadıkları her durumda (belki de ellerinde olmadan) rahatsızlıklarını dile getirirler. Damak tatlarında, kıyafet veya eşyalarında fazlasıyla titiz olabilirler. Yeni ortamlarda kolayca sinirlenebilirler. Belli yapıda insanlarla oturup kalkmak isteyip başkalarıyla çalışmak istemeyebilirler. İşte bu başkalarının tercihlerine karşı duyarsızlık veya başkalarına uyum sağlayamama durumu bencilliğin, kibrin ve şükürsüzlüğün bir işaretidir. Her durumda memnun olun, böylece şükrünüz artacaktır

15. Sizden aşağıdakileri sevin ve beklentilerinizi düşük tutun.

Pek çok zaman, nankörlük etmemizin nedeni maddi başarımızı daha varlıklı, daha sağlıklı, daha başarılı olanlarla sürekli kıyaslamamızdır. Komşu Ahmet’in standartlarına erişme yarışında, belki de başkalarının sahip olmadığı ve şükretmemiz gereken bariz nimetleri unutuveriyoruz. Hazreti Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) buyuruyor: “Hayat şartları sizinkinden iyi olanlara değil de, daha aşağıda olanlara bakınız! Zira bu Allah’ın üzerinizdeki nimetini küçük görmemeniz için daha uygun bir davranıştır.” (Muslim)

16. En küçük şeyler için bile insanlara teşekkür edin.

İnsanlar, bizim için yaptıkları, genellikle günlük telaş içinde gözümüzden kaçan küçük iyilikleri takdir edilsin isterler. En son ne zaman küçük oğlunuza hallettiği küçük bir iş için teşekkür ettiniz? Son zamanlarda eşiniz sizden bir iltifat duydu mu? Onlara düşüncelilikleri için teşekkür etmeyi ihmal etmeyin. Peygamberimizin buyurduğu gibi: “Aza şükretmeyen çoğa da şükretmez; insanlara teşekkür etmeyen Allah’a da şükretmez.” (Ebu Davud)

17. İltifat ve takdir, ekip üyelerini motive eder.

İster bir işveren veya müdür olun, ister gönüllü bir projeyi idare ediyor olun veya herhangi bir takım oyuncusu olun, kişisel takdir işçi veya gönüllülerin moralini kayda değer şekilde artıracaktır. Stephen Robbins’in “Yönetimin Esasları” kitabında açıkladığı gibi, birçok örgütsel davranış araştırması, çalışanların veya gönüllülerin, üstlerinden kişisel takdir görme veya teşekkür edilmenin pek çok teşvik içinde en motive edeni olduğunu belirtmektedir. Buna rağmen, mucize gibi etki yapan bu basit ve maliyetsiz yöntemi kullanan takım liderleri pek az.

18. Birisine teşekkür ettiğinizde samimi olun.

Eşinize “Allah razı olsun” dediğiniz zaman bunu canıgönülden mi söylüyorsunuz? Yoksa soğuk, sıradan bir söz gibi mi algılanıyor? Birine gerçekten minnetinizi ifade etmek istediğinizde birazcık yaratıcı olun. Mesela bunu şahsi bir “teşekkür ederim” kartı ile söyleyin. Çiçeklerle gösterin. İçten bir gülümseme ile verin. Duygularınızla besleyin. Bir yemek veya anlamlı bir hediye ile güçlendirin.