İbnü’l-Cevzi’ye Göre Yapılan Duanın Kabul Edilmemesindeki 6 Hikmeti

1. Malik Olan Allah'tır

Açık delille sabit oldu ki Allah Teala Maliktir ve malik olanın da verme ve vermeme hakkı vardır. O halde O’na itiraza bir sebep yok.

2. Belki İsteğin Sana Faydalı Değildir

O’nun hikmeti kesin delillerle sabit olmuştur. Belki de sen bu isteğini kendin için faydalı buluyordun, hikmet ise onun öyle olmamasını gerektiriyor. Bazen doktorun zahirde acı veren şeyleri yapmasındaki hikmetin sebebi bilinmez. Oysa doktor bunu yapmakla senin iyi olmanı istemiştir. Belki bu iş de öyledir.

3. Duam Kabul Edilmedi Deme

Bazen duaya icabetin gecikmesinde bir fayda, acilen icabet edilmesinde zarar olabilir. Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “Kul acele edip ‘Dua ettim ama icabet edilmedi’ demediği sürece hayır içindedir. Ahmed, 3/193.210.

4. Belki Sende Bir Şey Vardır

Bazen duana icabet edilmemesi sendeki bir afetten dolayıdır. Belki yediğin şeyler şüphelidir, dua anında kalbin gaflettedir veya tövbe etmekte samimi olmadığın bir günahtan dolayı istediğin şeyin sana verilmemesinde sana verilen bir ceza artırılmış olabilir. O halde bunların sende olup olmadığını araştır. Belki böylece maksada ulaşırsın.

5. Kalbin Ne Durumda?

Dua ederken istemiş olduğun şeyden amacının ne olduğunu araştırman gerekir. Belki de istediğin şeyin olması daha fazla günaha girmene sebep olabilir veya bir hayır işlemeni geciktirebilir. O halde icabetin olmaması senin için daha faydalıdır. Seleften biri hakkında anlatıldığına göre, bu kimse Allah’a gaza etmek için niyazda bulunmuş. O sırada gaipten bir ses ona şöyle demiş: Eğer sen gaza etseydin esir düşecektin ve esir düşseydin Hıristiyan olacaktın!

6. Belki Allah Kapıda Olmanı Seviyordur

Belki de senin kaybetmiş olduğun şeyi kapı önünde durmana ve iltica etmene sebeptir. Belki de istediğin şeyin olması Allah’tan uzaklaşmana sebep olacaktı ki bu açıktır. Şöyle ki, eğer bu felaket olmasaydı seni iltica kapısında göremeyecektik. Hak Teâlâ, halkın yaptıkları iyiliğe takılıp kendini unuttuklarını bildiği için onları kendi kapısına getirecek bazı olayları kullanarak nimetler vasıtasıyla incitip uyarır. İşte bunlar aslında bela elbisesi içindeki nimetlerdir. Fakat gerçek bela seni O’ndan uzaklaştıran şeydir. Oysa seni O’nun huzurunda alıkoyan şey,  işte senin iyiliğin odur. 

Anlatıldığına göe Yahya el-Bekka rüyasında Rabbini görür ve O’na der ki: “Ya Rabbi, ne zamandır Sana dua ediyorum bana icabet etmiyorsun!” bunun üzerine Rabbi şöyle buyurur: “Ey Yahya, Ben senin sesini duymayı seviyorum!” (Yahya b. Müslim. Basralu bir şeyh olup Ezd’in azatlı kölelerindendir, tabiindendir. Hz. Ömer radıyallahu anhdan hadis rivayet etmiştir. Hicri 130 senesinde vefat etmiştir.)

Bütün bunları iyice düşündüğünde kaçırmış olduklarını yakalamak, hatalarından özür dilemek veya sahipler Sahibinin kapısında durmak gibi, sana en faydalı olacak şeylerle meşgul olursun.

Allah ondan razı olsun.

İbnül Cevziyi daha yakından tanımak için