“Bir topluluk karşısında etkileyici konuşma” anlamına gelen hutbe, özellikle Cahiliye devri Arap toplumunda yaygın bir konuşma sanatı ve iletişim vasıtasıdır. Hz. Ömer’in (radıyallhu anh) bazı hutbelerinden alıntılanan bu mübarek sözler, o gün olduğu gibi, bugün de yolumuzu aydınlatmaya devam ediyor.
1. İslam'da hak ve batıl açıkça belirtilmiştir.
Bir dalaleti hidayet sayarak o yola sapıp helake uğrayanlarla, bir hakkı delalet sayarak onu terk edenlerin ellerinde bir mazeret yoktur. Çünkü hüccet sahibi olunmuş, yol açıklanmış, mazeret ortadan kalkmış ve hiç kimsenin Allah Teâlâ’ya karşı diyecek bir sözü kalmamıştır.
2. Zenginlik; çok şeye sahip olmak değil, az şeye ihtiyaç duymaktır.
Ey insanlar! (Bilin ki) tamahkârlığın bir kısmı fakirlik; insanların elinde bulunan şeylerden ümit kesmenin bir kısmı da zenginliktir. Sizler bir aldanma yurdu olan bu dünya hayatında belli bir süre yaşayacağınız halde, yiyemeyeceğiniz şeyleri biriktiriyor, ulaşamayacağınız şeylere emel besliyorsunuz.
3. Hesaba çekilmeden önce nefsinizi hesaba çekin.
Mizanda amelleriniz ölçülüp tartılmadan önce nefsinizi (iyilik ve kötülüklerinizi) ölçüp tartın. Zira nefsinizi bugün hesaba çekmeniz, yarın maruz kalacağınız hesap ve sorgudan daha kolaydır. Kendinizi o en büyük hesaba hazırlayın ki, “O gün sizler huzura alınır, sorguya arz olursanız; hiçbir şeyiniz gizli kalmaz.” (Hakka 69/18).
4. Kalpler ancak Allah'ı anmakla huzur bulur.
Size gereken, Allah Teâlâ’yı zikre devam etmektir. Zira bu şifadır. İnsanların hallerini konuşmaktan da uzak durun. Çünkü bu da hastalıktır.
5. İnsan hüsn-ü zanna memurdur.
İnsanların kendisini itham etmelerine (kınanacak işleri açıktan yapmak suretiyle) zemin hazırlayan kimse, kendisine kötü zan besleyenleri sakın kınamasın! Sırrını gizleyen kimse ise insanların kendisi hakkında kötü düşünceler beslememesini sağlayabilir. Durumu hakkında kuvvetli kanaat sahibi olmanı sağlamaya yetecek kadar bilgi sana gelinceye kadar kardeşin hakkındaki düşüncelerini, onun en iyi amellerini ve en güzel halini esas alarak oluştur.
6. Hakkı söylemekten korkma!
Dikkat edin! Hak söz söyleme ve hakkı hatırlatma, eceli yakınlaştırmayacağı gibi, rızkı da uzaklaştırmaz (Öldürülme veya bir rızıktan mahrum kalma ihtimali sizi hak sözü söylemekten alıkoymasın). Bilin ki kul ile rızkı arasında bazı perdeler vardır. Şayet acelecilik gösterirse perdeyi yırtmış olur ve daha fazla rızka nail olabilecek iken, daha azı ile karşılaşır.
7. Gerçekten güvenilir biri miyiz?
Ey insanlar! Sakın bir adamın orucu ve namazı sizi aldatmasın. Bir kimsenin güvenilir olur olmadığını öğrenmek için;
– Konuştuğu zaman doğru söyleyip söylemediğine,
– Kendisine bir şey emanet edildiğinde ona hıyanet edip etmediğine,
– Zengin olduğunda takvasına bakın.
8. Şehvetini dinine tercih etmedikçe kul helak olmaz.
Ey insanlar! Fazla yemek yiyerek göbeklenmekten sakının. Zira bu, namaz konusunda kişiye tembellik verir ve hastalıklara davetiye çıkarır. Allah Teâlâ, süslü ve şişman kimselere buğzeder. Size gereken, beslenmede iktisatlı ve ölçülü olmaktır. Çünkü iktisat ve ölçülü olmak, bedenin ve nefsin ıslahı için en elverişli ve israftan en uzak yoldur. Bir de Cenab-ı Hakk’a ibadet konusunda kişiye en fazla kuvvet kazandıran tutumdur.
9. Üç şey vardır ki kişiye kardeşinin muhabbetini kazandırır.
1. Karşılaştığında kendisine selam vermek.
2. Mecliste ona yer açarak oturup rahat etmesini sağlamak.
3. Kendisinin en fazla hoşlandığı hitap şekliyle ona seslenmek.
10. Üç şey de çirkinlik ve kötü huydandır.
1. Bizzat kendi işlediğin bir kötülüğü başkasının işlediğini gördüğünde bunu açığa vurmak.
2. Kendin işlediğin halde önemsemediğin bir fiili kardeşinin veya diğer insanların işlediğini gördüğünde önemsemek.
3. Arkadaşına senin yapmaktan kendini alıkoyamadığın bir işi yaptığı için eziyet vermek.
Kaynaklar
Ebubekir Sifil Hocanın “Böyle Seslendiler-Allah Resulü ve Hulefa-i Raşidin’den Hitabetler” kitabından alıntılarla hazırlanmıştır.
0 Yorum