Burçlar Hayatımızı Nasıl Etkiliyor?

1. İslam'da Burçlar Var Mı?

“Benden sonra ümmetimin üç halinden korkarım: İdarecierin zulmünden, yıldızlara inanmaktan ve kaderi inkar etmekten.” [1]

Kur’nı-ı Kerim’de geçen ‘burç’ kelimesinin bizim anladığımız manada insanların karkterlerini sınıflandıran sistemi değil, yıldızları anlattığını söylemiştik. Bazı alimler insan karakterinin yıldızlardan etkilenebileceğini söylemiş olsa da bu kesinlikle koç, kova vs. olarak adlandırılan safsata değildir. Alimlerin neredeyse hepsi böyle şeylerle uğraşmayı ‘boş iş’ olarak görmüşler ve ne araştırmışlar ne de üzerinde üç beş cümleden fazla bir şey yazmışlardır. Fıkıh alimleri ise fal, burç ve benzeri şeylerin gayba iman akidesine ters işler olduğunu ve kesinlikle uzak durulması gerektiğini söylemişlerdir.

2. Burç İle İlgili Bilgiler İlim Mi?

Burçlar konusunda Allah O’ndan ebeden razı olsun bize en ayrıntılı ve açıklayıcı bilgiyi veren alim İmam Gazali rahmetullahi aleyh‘tir. İhya-u Ulumi’d Din İsimli eserinin İlim bölümünde burçlarla uğraşmanın boş iş olduğunu maddeler halinde uzun uzun açıklamıştır. Merak edenlere eserin kendisini okumayı tavsiye ettikten sonra küçük bir bölüm aktaralım: Yıldızlara bakarak çıkarılan hükümler zan ve tahminlerden başka bir şey değildir; bunlar kesinlik ifade etmezler. O halde yıldızların doğuşu sebebiyle ortaya atılan söz ve hükümler, cahillikten başka bir şey değildir. Bu durum cehaleti doğurduğu için, yıldızlar ilmi ile uğraşmak yasaklanmıştır. Yıldız falına bakan kimsenin yapmış olduğu tahminler bazen doğru çıksa da, bu sadece rastlantıdan ibarettir. [2] Kitabın ilerleyen kısmında bu işle uğraşanlara şu Hadis-i Şerif’i hatırlatıyor: İlimden öylesi vardır ki, cehalettir. Sözden de öylesi var ki acziyettir. [3]

3. Astroloji Bilim Mi?

Astronominin bilim olduğundan kuşkumuz yok. Ancak sıklıkla astronomiyle karıştırılan astroloji de bir bilim midir? Bu konuda ufak çaplı bir araştırmayla bile ulaşılabilecek ‘tez’ niteliğinde bir çok incelemede astrolojinin bilim değil ‘sözde bilim’ olarak kabul edildiğini öğrenebiliriz. Zira 17. yy dan sonra da üniversitelerden kaldırılmıştır. Peki ne demek bu sözde bilim?  Kendini bilimle açıklayıp, bilimin kullandığı yöntemleri, araçları kullanmayan öğretilere “sözde bilim” denir. Yani eğer bir astrolog yıldızları inceledikten sonra mesela koç burcunun kıskanç olduğunu iddia ediyorsa bin tane koç burcuna sahip insanı bir araya toplayıp inceleyerek bunu ispatlamak zorunda. Oysa bırakın bunu ispatlamayı astrologlar birirleriyle tutarlı şeyler bile söyleyemiyorlar. Sadece bir haftaya bile baksak, tek bir burca dair üç farklı yorumu okuduğumuzda her birinin bambaşka şeyler söylediğini görüyoruz. İddiaları tutmuyor ama devam ediyorlar. Bu kadar safsatalarla dolu haberlerin toplum tarafından kabul görmesini ise psikologlar insandaki geleceği bilme arzusuyla alakandırıyor. 

4. Günlük Fal Gazetecilik İcadı

Aslen uçak mühendisi olan Tevfik Uyar safsata ve hurafe karşıtı bir bilim haberciliği anlayışı geliştirmek için çabalayanlardan.  Astrolojinin Bilimle İmtihanı adındaki kitabında astrolojiye karşı argümanlarını sıralıyor. Bunlardan bir tanesi ise günlük fallar hakkında. Şöyle yazmış: Günlük fal diye bir şey yok. 1930’larda bir gazetecilik icadı. Sunday Express gazetesinin yayın yönetmeni John Gordon, o sıralarda Prenses Margaret’ın doğumunu Prenses Margaret’ın Horoskopu olarak haberleştirmeye karar veriyor. Yardımına İngiltere’nin en ünlü astroloğu Cheiro’nun asistanı yetişiyor. Richard Harold Naylor 24 Ağustos 1930’da “Yıldızlar yeni prenses için ne diyor?” haberini yayımlıyorlar. Plan tutuyor. Naylor daha sonra Yıldızlar Ne Diyor adında bir astroloji köşesi yazmaya başlıyor, 1936’da da 12 burçlu günlük falları icat ediyor. 

5. Sonuç

Sonuç şu ki astroloji ne ilimdir ne de bilimdir. Hem İslami İlimlerle uğraşan alimlerimiz hem de bilim insanları astrolojiyi ve burçları ‘boş ve faydasız iş’ olarak görmekte. Üstelik insanı haram ve hatta şirke düşürebilecek kavramlar bunlar.  Basiret sahibi bir Müslümanın asrımızdaki ismiyle ‘astrolog’, eski zamanlardaki ismiyle ‘falcı ve müneccim’ler tarafından uydurulan burçlardan uzak durması gerekir.