Alligatorlar (Türkçe’ye ”timsah” olarak çevrilir) büyük sürüngenlerdir. Timsah sınıfının üyesidirler. Alligatorlar ve timsahlar, bu bağlamda, yakından ilişkilidir, ve insanlar genelde birini diğeriyle karıştırır; aslında, bu iki sürüngen türü çok farklıdır.
Bir alligator, yuvarlak, geniş burnu ve siyah rengiyle ayırt edilir. Ayrıca, üst dişlerinin hepsi ağzını kapattığı zaman dahi görülebilir. Diğer taraftan, Florida Balık ve Vahşi Yaşamı Koruma Kurulu’na (FWC) göre, timsahlar, dar ve sivri burunlara, gri-yeşil bir renge sahiptirler ve bu hayvanların ağzı kapalıyken sadece alt çenedeki 4. diş görülebilir. Bu Yaradan ‘ın yarattığı güzellikler konusunda bizlere şunu hatırlatmaktadır:
‘O ki yarattığı her şeyi güzel yaratmıştır.‘ ( Secde: 7) ‘Hayvanları da O yaratmıştır‘ ( Nahl: 5)
1. Boyutları
Alligatorun 2 farklı türü var, ve boyutları çeşitlidir. Smithsonian Ulusal Hayvanat Bahçesi’ne göre Amerikan alligatoru boy olarak, 3.4 metreye kadar uzayabilir ve ağırlığı yaklaşık yarım ton olabilir. Çin alligatorları ise daha küçüktürler, 1.4 – 1.5 metreye kadar uzayabilirler ve genelde ağırlıkları sadece 22.7 kg civarındadır.
2. Yaşam alanları
Smithsonian Hayvanat Bahçesine göre, Amerikan alligatoru Birleşik Devletler’in güneyinde, Kuzey Karolina’dan Teksas’a kadar olan bölgede yaşıyor. Bu alligatorlar yavaş akan nehirlerde, göletlerde, göllerde ve bataklıklarda bulunabiliyor.
Saint Louis Hayvanat Bahçesine göre, Çin alligatorları Doğu Çin’de yaşıyor, ve Pasifik Okyanusu’nun yanında Yangtze Nehri havzasında küçük bir alanda sınırlanmış durumdalar. Genel olarak nehirlerde, göllerde, göletlerde ve bataklıklarda bulunuyorlar, ama artık tarım alanlarındaki hendek ve bataklıklarda mahsur durumdadırlar. Yaşam alanlarının çoğu pirinç tarlalarına çevrilmiştir.
3. Tabiatları
Alligatorlar sosyal yaratıklardır ve çoğunlukla” topluluk (cemaat)” denilen grupların içinde kalırlar. Bu gruplar sıklıkla güneşlenirken ya da yüzerken görülürler. Bunun nedeni alligatorların kendi sıcaklıklarını, içerlerinden kontrol edememeleridir. Bu yüzden, üşüdüklerinde güneşlenirler, sıcaklıkları arttığında ise yüzmeye giderler.
Alligatorlar ayrıca suyu avlanmak için de kullanırlar. Kara üzerinde hantaldırlar, ama su içinde kuyruklarını kullanarak çok hızlı yüzebilirler. Bu onların avlanmasını daha kolay hale getirir. San Diego Hayvanat Bahçesi’ne göre Amerikan alligatorları suda saatte 32.18 km’ye kadar karada ise saatte 17.7 km’ye kadar hızlanabilirler.
Allah, her canlıyı sudan yarattı. İşte bunlardan kimi karnı üzerinde yürümekte, kimi iki ayağı üzerinde yürümekte, kimi de dört (ayağı) üzerinde yürümektedir. Allah, dilediğini yaratır. Hiç şüphesiz Allah, her şeye güç yetirendir. (24/NÛR-45:)
4. Diyetleri
Alligatorlar ne yedikleri hakkında seçici değillerdir. Etoburlardır, yani her tür av, bu sürüngenler için birer öğündür. Alligatorlar balık, yumuşakçaları, kuşları, küçük memelileri ve diğer sürüngenleri yiyebilirler. Gerçi etoburlar genel olarak sadece et yeseler de, alligatorlar iştahla meyve de tüketirler.
5. Yavruları
Alligatorlar Haziran ayında çiftleşir. Michigan Üniversitesi, Zooloji Müzesi’ne göre erkekler birçok dişiyi, bir çiftleşme döneminde dölleyebilir. Dişilerin ise her dönemde yalnızca bir kez çiftleştikleri biliniyor. Temmuz ayında, dişi alligator yumurtalarını koymak için, çamurdan, bitkilerden ve dal parçalarından bir yuva yapar. Detroit Hayvanat Bahçesi’ne göre Çin alligatoru bir kerede 10’dan 50’ye kadar yumurta bırakabilir. Amerikan alligatoru da aynı sayıda yumurta bırakabilir. Sert kabuklu yumurtaları koyuktan sonra, anne alligator onları daha fazla çamurla, bitkilerle ve dal parçalarıyla örter.
Michigan Üniversitesi, Zooloji Müzesi’ne göre, alligatorun yuvasının sıcaklığı yavruların cinsiyetinin ne olacağını belirler. Sıcaklıklar 28 santigrat dereceden aşağıda olduğunda dişi, 33 santigrat dereceden yukarıda olduğu zaman ise erkek yavrular ürer. Sıcaklık 31 santigrat derece ise aynı sayıda erkekler ve dişi olacak demektir.
Yumurtalar yuvada kuluçkadayken, dişi onları kollar. Eylülde, yavrular yumurtadan çıkmaya hazırdırlar, anne onlara yuvanın üzerindeki döküntüleri kaldırarak yardımcı olur. Ayrıca ağzıyla yavruların kabuklarını kırmalarına da yardım edebilir.
Yavrular doğar doğmaz, yürüyebilirler ve kendi yiyeceklerini yakalayabilirler. Michigan Üniversitesi, Zooloji Müzesi’ne göre Çin alligator yavrularının sadece 30 gram civarında bir ağırlıkta ve yaklaşık 21 cm boylarında olurlar. Amerikan yavrular ise 15 cm’den 20 cm’ye kadar olurlar. Yaklaşık 2 yıl sonra, kendi ailelerini kurmak için annelerinin korumalarından ayrılırlar.
6. Sınıflandırma
Alligatorların sınıflandırılması(Integrated Taxonomic Information System-ITIS):
- Alem: Animalia
- Alt alem: Bilateria
- Infra alem: Deuterostomia
- Şube: Chordata
- Alt şube: Vertebrata
- Infra şube: Gnathostomata
- Üst sınıf: Tetrapoda
- Sınıf: Reptilia
- Takım: Crocodilia
- Familya: Alligatoridae
- Cins: Alligator
- Tür: Alligator mississippiensis (American alligator, Florida alligator, Mississippi alligator, Louisiana alligator), Alligator sinensis (Chinese alligator)
Muhafaza Durumu
Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’nin Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi’ne (Red List of Threatened Species) göre Çin alligatorları ”kritik tehlike” altında. Bu kategori, en yüksek yok olma riskindeki türleri içeriyor. Saint Louis Hayvanat Bahçesi’ne göre vahşi yaşamda 130’dan daha az Çin alligatoru bulunuyor. Buna rağmen, vahşi doğadaki barınaklar ve hayvanat bahçeleri üreme programlarında başarılı oluyor.
- Amerikan alligator popülasyonu daha iyi durumda, düşük riskte ve ”asgari endişe” listesinde yer alıyor.
7. Diğer Gerçekler
”Alligator” kelimesi İspanyolca ”el lagarto” kelimesinden gelir, anlamı ”kertenkele”dir.
Çoğu insan alligatorlardan korkar, fakat bu hayvanlar kendi hallerindedirler ve insanlardan bir tehdit olmadıkça genelde saldırmazlar.
Alligatorun kaba derisi onun yüzen bir tomruğa benzemesine yol açar, bu ise avına sessizce yaklaşmasına yardım etmektedir.
Yorum