7 Maddede Kuran İle İlişkimiz Nasıl Olmalıdır?

1. Üzerinde Düşünerek (Tedebbür ile) Kuran Oku!

Tedebbür, ayetler üzerinde düşünmek ya da diğer bir ifadeyle okuduğumuz ayetleri anlamak ve onları kavramaktır. Sözden kastedileni anlamak için okuduğumuz şey için aklı çalıştırmaktır. Kastedileni anlamamız için herhangi bir cümleyi okuma sırasında beynimizi çalıştırmaktır.

“Bu Kur’an, ayetlerini düşünsünler ve akıl sahipleri öğüt alsınlar diye sana indirdiğimiz mübarek bir kitaptır.” (Sâd Suresi; 38/29)

Okuma, tedebbürle yapıldığında yani duygular, okumaya karşılık verdiğinde ve ayetler üzerinde düşünmekten kaynaklanan anlamla birleştiğinde, bunun sonucu, Kur’an nurunun kalbe girişi ve imanın orada filizlenmesi olacaktır.

2. Ağır Ağır (Tertil ile) Oku!

Tertil, harfleri açık ve yavaş bir şekilde okumaktır. Tertilin en önemli görevi, duyguları harekete geçirmek ve amelde bulunmak için hareketlendirmektir.

“… Kuran’ı ağır ağır, tane tane oku.” (Müzzemmil Suresi;  73/4)

“Her zaman Kur’an okuyan kimseye şöyle denecektir: Oku ve yüksel, dünyada tertîl ile okuduğun gibi burada da tertîl ile oku. Şüphesiz senin merteben, okuduğun âyetin son noktasındadır.” (Ebû Dâvûd, Vitr 20)

3. Seslerinizle Süsleyin!

Kur’an’ı tertil üzere okumanın, duyguları harekete geçirmede büyük etkisi vardır. Böylece etkilenme gerçekleşir. Bu tertilin, kalpteki imanı arttırmasına neden oluncaya kadar üzerinde durup düşünme ve anlama ile (tedebbür) ilişkisi olması gerekir.

Ebû Hüreyre (radıyallahu anh), Resûlullah’ı (sallallahu aleyhi ve sellem):

“Allah,  güzel sesli bir peygamberin, Kur’an’ı tegannî (makamlı okuma) ile yüksek sesle okumasından hoşnut olduğu kadar hiçbir şeyden hoşnut olmamıştır.” buyururken işittim, demiştir. (Buhârî, Fezâilü’l-Kur’ân 19; Tevhîd 32)

4. Kuran Okurken Hüzünleniyor musun?

Rasulullah’ın (sallallahu aleyhi ve sellem) talimatlarından bazıları da şunlardır:

“Şüphesiz insanların Kur’an’ı en iyi okuyanı, Kuran okuduğu sırada hüzünlenendir.”

“Kur’an’ı okuyun ve ağlayın. Eğer ağlayamazsanız, ağlar gibi yapın (ağlamaya çalışın).”

Okumayla birlikte ağlamanın ve hüzünlenmenin, duyguları harekete geçirmede ve ayetlerle uyum sağlaması için kalbi hazırlamada büyük rolü vardır. Böylelikle anladığımızdan etkilenmekle iman artar ve kalp yavaş yavaş canlanır.

5. Okuduğunla Uyumlu Bir Durum Sergile!

Mü’minlerin annesi Aişe radıyallahu anha, kendisine bazı insanların bir gecede iki veya üç defa Kur’an’ın tamamını okudukları haber verilince şöyle dedi: “Onların okudukları, okuma sayılmaz. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, gecenin tamamında namaz kılardı da sadece Bakara, Al-i İmran ve Nisa surelerini okurdu. İçinde müjde bulunan bir ayeti okuduğunda mutlaka Allah’a dua eder, onu isterdi. İçinde korku veren bir tehdidin yer aldığı bir ayeti okuduğunda da Allah’a dua eder, O’na sığınırdı.”

O halde,Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in yaptığı gibi yapalım; okuduğumuzla uyumlu bir durum gösterelim. Allah’ı tespih etmenin geçtiği bir ayete rastladığımızda O’nu tespih edelim, istiğfar ayeti okuduğumuzda bağışlanma dileyelim, dua ayetini okuduğumuzda dua edelim. Cehennemden bahseden ayetleri okurken, cehennemin kötülüğünden Allah’a sığınalım. Cennetten bahseden ayetleri okurken cennetin özlemini duyalım ve cennetliklerden olmayı dileyelim.

Rasûlullâh (sallâllâhu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

“Kim Kur’ân-ı Kerîm’i okur ve onunla amel ederse, kıyâmet günü ebeveynine bir tâc giydirilir. Bu tâcın ışığı, güneş dünyâdaki bir eve konulduğunda onun vereceği ışıktan daha güzeldir. Öyleyse, Kur’ân-ı Kerîm ile bizzat amel edenin ışığı nasıl olur, düşünebiliyor musunuz?” (Ebû Dâvûd, Vitr, 14/1453)

6. Kalbini Etkileyen Ayetleri Tekrarla.

Abbad b. Hamza’nın şöyle dediği rivayet edilmiştir: “Esma radıyallahu anha, ‘Allah bize lütfetti de bizi vücudun içine işleyen azaptan korudu.’ Ayetini okurken içeri girdim. Yanında durdum. O, ayeti tekrarlayıp duruyor, dua ediyordu. Bu durum uzayınca çarşıya gittim. İhtiyacımı gördüm sonra döndüm. O hala o ayeti tekrarlayıp duruyor ve dua ediyordu.”

Kuşkusuz kalbi etkileyen ayetleri tekrarlamak, imanın oluşumu ve kökleşmesinde büyük bir metottur. Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem’in ve ashabının yolu da bu şekildeydi. O halde onları kendimize rehber edinelim, belki böylelikle onlara yaklaşırız.

7. Allah'ın Kullarına Duyduğu Sevgiden Bahseden Ayetleri İncele.

Kuran, kalpte Allah sevgisini artıran en üstün araçtır. Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur: “Dikkat edin! Kim Allah’a özlem duyuyorsa, Allah’ın kelamını dinlesin. Kuşkusuz Kur’an, misk kutusu gibidir. Ne zaman açarsan, kokusu yayılır.”

Kuran yoluyla kalpte Allah sevgisini şu şekilde arttırmak mümkündür: Allah’ın, kullarına olan yardımı ve nimetlerinde kendini gösteren, kullarına duyduğu sevgiden bahseden ayetleri incelemek… Yine kâinatı kullarının kullanımına vermesi, geniş affı ve rahmeti, Hilmi, günahları örtmesi ve günahkârlara zaman tanıması, kullarına huzur veren sevgi dolu hitabı…