Uzay hakkında bilgi edinmek için yapılan uzay yolculukları her zaman takip etmesi çok heyecanlı, teknolojik gelişmeler için çok önemli olaylar olagelmiştir. Biz de bu listemizde, uzay yolculukları hususunda ilklere imza atmış astronot ve kozmonotlara yer vereceğiz.
1. Uzaya Giden İlk Canlı
Dünya’nın yörüngeye oturan ilk uydusu da olan Sputnik’in ardından sürdürülen çalışmalar doğrultusunda uzaya gönderilen bir diğer uydu Sputnik-2, bu defa yolculuğuna Laika adlı köpek ile çıktı. Uzay yolculuğunun insanlar için risklerini anlamak gayesiyle, herhangi bir insandan önce deney yapılmak için uzaya gönderilen Laika, bu sebeple uzaya giden ilk canlı oldu. Sputnik-2, SSCB tarafından 1957 senesinde uzaya fırlatıldı. Ancak, aracın Dünya‘ya dönüş mekanizması henüz tasarlanamadığı için Laika’nın dünyaya dönmesi beklenmiyordu. Böylesine sonucu belli bir bir deney, zamanında çokça tepki çekmişti. Her ne kadar yetkililer Laika’nın acısız bir şekilde öldüğü yönünde açıklamalar yapsa da, Sputnik-2 misyonunda görevli bilim insanı Dimitri Malaşenkov’un açıklamalarına göre Laika, kalkıştan 5 ila 7 saat sonra kapsülün aşırı ısınmasından dolayı ölmüştü.
2. Uzaya Giden İlk İnsan
SSCB’den Yuri Gagarin isimli kozmonot 12 Nisan 1961 tarihinde Vostok 1 adlı uzay aracıyla 1 saat 45 dakika süren uçuşuyla uzaya çıkan ilk insan olma unvanına sahip olmuştur. Dünyaya dönüş her ne kadar riskli olsa da Gagarin 7 km yükseklikte iken bulunduğu araçtan bir kapsül yardımıyla çıkıp paraşüt yardımıyla yere inerek Dünya’ya ulaşmıştır.
3. İlk Uzay Yürüyüşü
Alexei Leonov, 18 Mart 1965’te uzay boşluğundayken uzay aracından dışarı çıkmış ve 12 dakika boyunca dışarıda durarak ilk uzay yürüyüşünü gerçekleştirmiştir. Araçtan 5,5 metre kadar uzaklaşabilmiştir.
4. Ay'a Ayak Basan İlk İnsan
ABD’li Neil Armstrong 20 Temmuz 1969’da Apollo-11 adlı uzay aracı ile yaptığı yolculuk sonunda Ay’a ayak basan ilk insan olma unvanını elde etti. Daha önceki dört başarısız görevin ardından nihayet görevin gerçekleşmesi gerçekten de önemli bir olaydı. Ay’a ayak basışı sırasında telsize söylediği “Benim için küçük, insanlık için dev bir adım.” sözü de bunu kanıtlar niteliktedir. Ay’a ayak basan ikinci insan olan görev arkadaşı Edvin Buzz Aldrin ile birlikte yaklaşık 3 saat Ay üzerinde gezindiler.
5. Uzaya Çıkan İlk Müslüman
Uzaya çıkan ilk Müslüman şimdiki Suudi Arabistan Kralı Kral Selman’ın oğlu Sultan bin Selman’dır. Suudi Arabistan Hava Savunma Kuvvetleri’nde pilot olan Sultan bin Selman, Amerika’nın STS-51-G uzay aracında görevli olarak 1985’te uzaya çıkmıştır. Ondan yalnızca iki sene sonra 22 Temmuz 1987’de ise Suriyeli Muhammed Faris Mir uzay istasyonunda Soyuz TM-3 aracı ile kozmonot olarak uzaya çıkmış ve uzayda 7 gün 23 saat ve 5 dakika kalarak uzaya çıkan ilk ve tek Suriyeli olmuştur.
6. Uzaya Çıkan İlk Türk
Çuvaş kökenli Sovyet vatandaşı Andriyan Grigoryeviç Nikolayev uzaya giden üçüncü insan ve Türk kökenli ilk kozmonottur. Nikolayev, Vostok 3 (1962) ve Soyuz 9 (1970) olmak üzere 2 uzay uçuşunda görev aldı ve her ikisinde de en uzun süre uzayda kalma rekorları kırıldı. Bunun yanında ayrıca Vostok 2 ve Soyuz 8 görevlerinde yedek kozmonot olarak görev yaptı. Grigoryeviç’ten sonra Azeri Musa Manarov 1987’de, Kazak Toktar Ebubekirov 1991’de, Kazak Talgat Musabayev ise 1992’de gerçekleştirdikleri görevlerle uzaya çıkan Türklerden olmuşlardır.
7. Diğer İlkler
– Uzaydaki ilk kadın : Valentina Tereshkova, 1963, Voktok VI
– Uzayda en uzun süre kalan insan : Sergei Krikalev, 803 gün
– En fazla uzay yolculuğu : Franklin R. Chang-Diaz & Jerry Ross, 7 defa
– Uzaydaki en genç kişi : Gherman Titov, 25 yaşında, Vostok 1961
– Uzaydaki en yaşlı kişi : John Glenn, 77 yaşında, Uzay mekiği, 1998
– Dünya yörüngesini ilk dolaşan yapay uydu : Sputnik 1
– Bir dış gezegene ulaşan ilk uzay aracı : Pioneer 10, 1973
Kaynaklar
| Dışarıda Neler Oluyor? Sonsuz Boşluk – Clive Gifford
| www.cnn.com
| www.britannica.com
Enzodenzyali bir astronom uzayda namaz kilan ilk musluman olmustu