Kudüs, Müslümanlarca kutsal sayılan bir şehirdir. Yeryüzündeki ikinci mescid, Müslümanların ilk kıblesi ve Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem’in Miraç mekânı olan Mescid-i Aksa’ya ev sahipliği yapması hasebiyle bu vasfı fazlasıyla hak etmiştir. Bu sebeple Kudüs ve civarına İslam tarihinde ayrı bir önem verilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu da (1516-1917) 400 yıllık hâkimiyetleri süresince, Kudüs’e olağanüstü önem vermiştir. Bu dönemde Kudüs’te çok sayıda camii, mescit, medrese, imarethane, hamam, çarşı, çeşme, kemer gibi yapılar inşa etmişlerdir. Bugün bunların büyük çoğunluğu işgal devleti tarafından yıkılmış ya da amacı dışında kullanıma tahsis edilmiştir.
O eserlerden bir kaçını sizlere tanıtmak istedik.
1. Surlar
Surların bir kısmı Bizans döneminden kalmış ve Kanuni tarafından onarılmıştır. Toplam uzunluğu 4400 metre olan surların yüksekliği 12 metre civarındadır. Bu surların otuz dört kulesi ve yedi kapısı vardır ve bunların altısının üzerlerinde yapım tarihlerini gösteren kitâbeleri bulunmaktadır. Yapımı 5 yıl süren surlar 1537 yılında tamamlanmış
2. Kudüs Kalesi
Şehrin batı surlarında ve Halil Kapısının yanında bulunmaktadır. Şehrin en eski kalesi olan bu kale Rum veya Bizanslılar tarafından inşa edilmiştir. Osmanlılar bu kaleyi Askeri Kışla olarak kullanmışlardır. Kanuni Sultan Süleyman kaleyi restore ettirip ve içindeki mescide bir minare ilave ettirmiştir. Fakat 1967 Kudüs işgalinden sonra işgalciler, polis merkezine çevirdiler, daha sonra müzeye dönüştürüp adını da Davut Kale Müzesi olarak değiştirildi.
3. Çarşılar
Osmanlı Kudüs şehrinde dini ve tarihi adımların yanında ticari olarak da önemli adımlar atmıştır. Surların içinde on beşten fazla çarşı mevcuttur ve bu çarşıların hepsi Osmanlı ve Memlüklüler döneminde inşa edilmiştir. Bu çarşıların çoğu halen devam etmektedir.
Günümüzde ayakta kalabilen çarşılardan bazıları şunlardır;
•Kattanin Çarşısı (Pamukçular Çarşısı)
•Kassabin Çarşısı (Kasap Çarşısı)
•Nohasin Çarşısı (Bakırcılar Çarşısı)
•Attarin Çarşısı (Aktarlar Çarşısı)
•Bab’ul Amud Çarşısı (Amud Kapısı Çarşısı)
4. Camii ve Mescidler
Osmanlı devleti Kudüs’te cami inşasına önem vermiştir. Şehirde surlar içerisinde 15 Cami ve Mescid inşa ettirmiştir. Mescid-i Aksa’nın içerisinde Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellem’in bineğini bağladığı yere de ayrıca bir Mescid yaptırmıştır ve Burak Mescidi adını vermiştir.
Surlar içinde inşa edilen Mescitlerden bazıları şunlardır;
•Bilal Bin Rabah Camii
•Çorbacı Mescidi
•El Disi Camii
•Kırmızı Minare Camii
•Rusasi (Kurşun) Camii
•Küçük Ömer Mescidi
•Küçük Pazar Camii
•Mevlevi Camii
•Musab Bin Umeyr Camii
•Osman Bin Affan Camii
•Şeyh Mekki Camii
•Zaviye (Köşe) Afgan Camii
•Zaviye (Köşe) Nakşibendi Camii
5. Osmanlı'dan Kalma Hamam, İmaret ve Çeşmeler
•Sultan Hamamı
•Haseki Sultan Tekkesi
•Kasım Paşa Çeşmesi
•Silsile Kapı Çeşmesi (Kanuni’nin inşa ettirdiği çeşme)
•El-Vad Yolu Çeşmesi
•El-Atem Çeşmesi
•Kanuni Sultan Süleyman Çeşmesi
Bu yapıları gördüğümüzde, bu mukaddes şehre Osmanlı İmparatorluğu’nun ne kadar önem verdiğini anlıyoruz. Ecdadımızın Kudüs’e bu kadar sahip çıkması ve koruması bizlere de örnek olmalıdır. Osmanlı sultanları 1516’dan itibaren mukaddes şehrimiz Kudüs’ü Şerif’te sayılamayacak kadar güzide eser inşa ettiler. Kanuni Sultan Süleyman döneminden başlayarak, husûsen 3.Murat, Sultan 1. Abdülhamit, Sultan Abdülaziz ve Sultan 2. Abdülhamid bu mukaddes şehri canları pahasına da olsa korumuşlardır. Yapılan tüm bu fedakârlıklar Osmanlı arşivlerinde kayıtlıdır.
Bugün, mirasımız olan bu tarihi eserler işgalci İsrail tarafından yok ediliyor. İsrail bu güzide eserlerin bir kısmını imha etti ve bir kısmının da kimliğini ve kitabesini değiştirerek kendi zimmetine geçirdi, bu eserlerin kalan kısımı da her gün yok edilme tehlikesiyle karşı karşıya. Bizlerin ve bizden sonra gelecek olan Müslüman nesillerin bu mirasa sahip çıkacağını umuyor, Kudüs’ün en yakın bir zamanda tümüyle, yeniden Müslümanların olacağı günü hasretle bekliyoruz.
0 Yorum