Evlilik eşler arasında birlikte yaşamaya ve karşılıklı yardımlaşmaya imkan veren ve taraflara karşılıklı hak ve ödevler yükleyen bir sözleşmedir (akittir). Ailenin temeli meşru nikâh akdiyle bir araya gelen karı kocadır. Dolayısıyla aileyi şöyle tarif edebiliriz: Meşru bir nikâh bağıyla bir araya gelen karı koca ve yakın kan bağıyla onlara bağlı olan fertlerin meydana getirdiği sosyal kurumdur. Meşru nikâh akdi; Allah (celle celaluhu) adını anarak karşılıklı rıza beyanını şahitler huzurunda beyan ederek gerçekleşir. Nikahtan önce birbirine haram olan kadın ve erkek Allah’ın (celle celaluhu) adı anılarak kıyılan nikahla birbirlerine helal olurlar. Nitekim Allah Rasulü (sallallahu aleyhi ve sellem) Veda Hutbesi’nde kadınlar hakkında vasiyette bulunurken,”Siz onları Allah’ın (celle celaluhu) adını anarak kendinize helal edindiniz.” buyurmuştur.
Evlilik akdi de diğerleri gibi karşılıklı rızaya dayanan bir akittir. Ancak evlenmeyi diğer akitlerden ayıran fark bu akitten önce bir hazırlık döneminin geçirilmesidir. Bu dönem de hayatın tabii seyri içinde söz kesme ve nişanlılık dönemi olarak yer alır. Taraflar ve aileleri bu zaman zarfında birbirlerini daha iyi tanımakta ve kurulacak yuvanın ön hazırlıkları yapılmaktadır.
Şimdi 5 maddede evlilik öncesi sözlülük ve nişanlılık dönemine değinelim…
1. Taraflar evlenmeye zorlanamazlar.
Evlilik için uygun olmadıkları kanaatine varan nişanlılar ayrılabilirler.
2. Zarar veren taraf zararı karşılar.
Nişanlılık devresinde zarar gören tarafın zararı, zarar veren tarafından karşılanmalıdır.
3. Nişanlılar mahremiyete dikkat etmelidirler.
Nişanlılar mahremiyet bakımından birbirlerine hâlâ yabancı sayıldıklarını unutmamalıdırlar. Onun için mahremiyet sınırlarını çiğnememeye özen göstermelidirler.
4. Hediyeler iade edilmelidir.
Evlilik arzu ve temennisiyle verilen hediyeler, ziynet eşyaları vs. nişanın bozulması durumunda iade edilmelidir.
5. Taraflar sonrasını da düşünmelidirler.
Taraflar sonraki günlerde birbirlerini kötüleyici, yaralayıcı, geriye iz bırakıcı söz ve tavırlardan sakınmalıdır.
Kaynaklar
| Dr. Şerafettin Kalay ders notları
| Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İlmihal 2, İslam ve Toplum
