Ruh ile nefis arasında devamlı bir çekişme vardır. Bu çekişmeyi ruh lehine sonuçlandırmak gerçek insan olmanın şartıdır. Verilen mücadele ve savaş sürecine de “seyr-ü süluk denir. Seyr-ü süluk’ün sonunda nefis ıslah olmuş ve ruha boyun eğmiştir. O halde mücadele ve savaşın taraflarından biri olan nefsi iyi tanımak gerekir. Nefsin kolayca aldandığı küçük günahların küçük bir listesini bilmek düşmanınızı tanımak açıcından iyi olacaktır.
1. Göz Zinası
Bakması caiz olmayan kimselere bakmak; şahitlik müstesna. Her göz kıyamet gününde ağlayacaktır, yalnız haramlardan gözlerini yumanlar, Allah yolunda uykusuz kalan gözler, Allah korkusundan naşi ağlayıp gözlerinden az da olsa yaş çıkanlar hariç. Gözler, şeytanın zehirli oklarından bir oktur. Her kim bu bakmayı Allah korkusundan naşi terk ederse, onun imanı kuvvetlenir. İmanın tadını kalbinde bulur.
2. Şehvetsiz Haram Öpücük
Şehvetsiz yabancı kadını öpmek; genç delikanlı da böyledir. “Bir şey hissetmiyorum” demek yabancı, haram birinin öpülmesini helal kılmaz.
3. Yabancı ile Yalnız Kalmak
Yabancı bir kadınla yalnız kalmak; ihtiyar dahi olsa, velev ki süt ana ve süt kardeş dahi olsa. “Sakın bir erkek, yanında mahremi olmadıkça yabancı bir kadınla yalnız kalmasın.” [Buhârî, Nikâh 111, Cezâu’s-Sayd 26, Cihâd 140, 181; Müslim Hacc 424, (1341).]
4. Lanet Etmek
Hayvanlara bile olsa lanet etmek. Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, müslümanları rastgele lânet etmekten menetmiş, özellikle ashabının birbirine ve tabiat kuvvetlerine lânet etmelerini yasaklamıştır. (Ebu Davud Edeb, 4908; Müslim, Birr, 80-87)
5. Yalan Söylemek
Zaruret olmadıkça yalan söylemek kebairdendir. Zaruret durumları şu hadiste nakledilmiştir:
“İnsanların söylediklerinden hiçbir şeyde yalana ruhsat verildiğini işitmedim; ancak şu üç durum müstesna: 1) Harpte, 2) İnsanlarını arasını bulmada, 3) Kadının kocasına, kocanın da karısına karşı -ailenin düzeni için söylediklerinde-…” (Müslim, age.) Yalanı zaruret haline getirecek bir durum oluşmaması için gerekli çaba da gösterilmelidir.
6. Hiciv
Müslümanları şiirle hicvetmek, edebi bir dil kullanarak toplumları etkilemek ve bununla da müslümanlara zarar vermek günahtır.
7. Gözetlemek
Kastı olmadan nasın evlerinin içine bakmak. “Benim Allah’ın resulü olduğuma şahadet eden kimse, tanışıp / izin alıp selam vermeden bir ev halkının yanına (bir eve) girmesin. (Dışarıdan) evin içine bakan kimse oraya girmiş sayılır.” ( Macmazu’-zevaid,8/43)
8. Küsmek
Üç günden fazla bir müslüman ile özürsüz küsmek. “Bir Müslümana, kardeşini üç geceden fazla terk etmesi helâl değildir. Birbirlerine karşı gelirler. O yüz çevirir, bu da yüz çevirir. Bunların hayırlısı, başta selâm verendir.” (Müslim, Birr ve’s-Sılâ: 25)
9. Cahillik ile Muhasama
Hakikatini bilmediği şeyde muhasama (hasımlaşmak) ve muhakemeye kıyam etmek.
10. Muhasama
Şeriat hakkına riayet etmeksizin başkası ile muhasama.
11. İsteği ile Gülmek
Dikkat çekmek, dalga geçmek veya farklı amaçlarla gülme hissi gelmeden gülmek.
12. Dünyalık için Ağlamak
Dünya nimetleri için ağlamak bazısına göre kebairdendir.
13. İpek Giymek
Erkeklerin ipekli elbise giymeleri günahtır. Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, bir defasında ipekli bir kumaş alarak sağ tarafına koymuş, bir altın parçası da alıp sol tarafına koymuş, sonra bunlara işaret ederek “Işte bu ikisi de ümmetimin erkeklerine haramdır” buyurmuştu (Ebu Dâvûd, Libâs, 4, 9, 11).
14. Kerahatte Namaz Kılmak
Kerahat vakitlerinde namaz kılmak; cenaze namazı dahi böyledir. Sadece ikindi namazı kerahet vaktine kadar geciktirilmişse, namaz kazaya bırakılmaz, sünneti terkedilerek sadece farzı kılınır.
15. Yasak Günlerde Oruç Tutmak
Bayram günleri (Ramazan bayramının birinci ve Kurban bayramının 4 günü) oruç tutmak.
16. Mescidlere Necaset Sokmak
Mescidlere necaset sokmak, necasetli olması muhtemel çocuk ve deli sokmak. Çorap, kıyafet veya yanındaki eşyasının necasetinden şüpheli kişi mescide girmeden temizlenmelidir.
17. Kıble Doğrultusunda Hacet Gidermek
Kıbleye yüzünü veya arkasını çevirerek def-i hacet etmek. Ev alırken, yaparken tuvaletlerin konumu, kıble doğrultusunda olmamasına dikkat edilmeli. Aynı özen yataklar yerleştirilirken de gösterilmeli.
18. Almayacağı Malın Kıymetini Arttırmak İçin Fiyatına Zam Yapmak
Açık arttırma gibi pazarlarda, malı alma niyeti olmamasına rağmen karşı tarafı zor durum düşürmek veya komisyon almak gibi sebeplerle malın değerinin artmasına sebep olmak.
19. Cuma Vakti Alışveriş Yapmak
Cuma ezanından sonra alışveriş veya herhangi bir iş yapmak. “Cuma günü namaz için çağrıda bulunulduğu ,ezan okunduğu zaman, Allah’ı zikretmeye koşun, alışverişi bırakın.”(Cuma Suresi-9. Ayet) Cuma vakti alışveriş yapılması, esnafın mal satma endişesi ile namaza gitmeyişine sebep olacağından sakıncalıdır.
20. Ayıplı Malının Ayıbını Saklayarak Satmak.
Sırf malını satmak için güzel sözlerle malın ayıbını saklayarak satmak alıcıyı kandırmaktan hatta dolandırmaktan farklı görülmemektedir.
Kaynaklar: M. Zahid KOTKU Serisi No:1 Nefsin Terbiyesi
Esra Ceran tarafından yeniden düzenlenmiştir.
hiciv: kasten başkasını etkileyip insanlara zarar vermek nasıl küçük günah oluyor.
ayıplı mal satmak: kasten aybını gizleyerek bir malı satıp başkasının zararına neden olmak nasıl küçük günah oluyor.