10 Adımda Sa’d bin Ebî Vakkas

1. Kimlik Bilgileri

Sa’d b. Ebî Vakkas radıyallahu anh 592 yılında Mekke’de doğmuştur, künyesi Ebû İshâk’dır. Babasının adı Mâlik ve künyesi Ebû Vakkas’dır. Babasının Vakkas isminde oğlu yoktur, neden “Ebi Vakkas” denildiği hakkında kaynaklarımızda bir bilgi yoktur.

2. Sa'd bin Ebî Vakkas'ın İslam'ı Benimsemesi

Sa’d radıyallahu anh’ın İslâma girişine sebep olan olayı kendi ağzından dinliyoruz: “Müslüman olmadan önce rüyamda kendimi hiçbir şeyi göremediğim karanlık bir yerde gördüm. Bu arada ay doğdu ve ben onun aydınlığına tabi oldum. Benden önce bu aya kimlerin uymuş olduğuna bakıyordum. Onlar, Zeyd b. Harise, Ali b. Ebî Talib ve Ebû Bekir’di. Ebubekir vasıtasıyla, Ecyad tepesi taraflarında Resulullah’a rastladım. İkindi namazını kılıyordu. Orada İslâmı kabul ettim. Benden önce bu kimselerden başkası imân etmemişti” (Ibnül-Esir, Üsdül-Gâbe, II, 368).

3. İslam Onuru İçin Akıtılan İlk Kan

Bir defasında Habbab bin Eret, Ammar bin Yasir, Sa’d bin Ebi Vakkas ve Said bin Zeyd ile “Ebü Lüb” vadisine gittiler. Habbab ile Ammar ibâdet ederken müşrikler geldi. Onlarla alay etmeye ve ibâdetlerine engel olmaya başladılar. Bunu gören Sa’d eline geçirdiği bir deve kemiğini alarak yakaladığı bir müşrikin kafasını yardı.

4. Annesine Karşı Sergilediği Davranış

Sa’d, “Eğer sen bu dinden vazgeçmezsen hiçbir şey yemeyeceğim, içmeyeceğim ve buraya kapının eşiğine öylece oturacağım.” diyen annesine şöyle cevap veriyordu: “Vallahi Anneciğim, seni ne kadar çok sevdiğimi sen benden daha iyi bilirsin. Ancak 100 tane canın olsa ve her gün bir tanesi gözümün önünde çıksa ben yine de hak din olan İslam’dan dönmeyeceğim.”

5. Hakkında Ayet İnişi

Annesinin yaptığı açlık grevine karşı sergilediği duruş üzerine, Lokman Sûresi 14 ve 15. Ayetleri nazil olmuştur.

6. Savaşta Okuduğu Şiir

Rabiğ Seriyyesi’nde düşmana o kadar seri bir şekilde ok atıyordu ki Müşrikler, mü’minlere yardımcı kuvvetler geldiğini düşünerek geri çekilmiştir. Sa’d daha sonra savaş meydanında şu şiiri okumuştur:

“Söyleyin bana, oklarımla düşmanı kaçırıp,
Dostlarımı da koruduğum haberi ulaştı mı Resulullah’a?
Attıklarımla düşmanın kalbine korku saldım,
Dostlarımın kalbindeki korkuları da aldım.
Ey Allah’ın Resûlü! Söyler misin bana,
Benden önce var mıydı böyle bir okçu,
Düşmanların kalbine böylesi bir korku salan.
Ey Allah’ın Resûlü! Adalet ve insanlığın öğrettiği bu dinin,
Hak ve hakikatin ta kendisidir.”

7. Kabul Olunmuş Duaların Sahibi

Sa’d, Resulullah sallalahu aleyhi ve sellemden, dualarının kabul olması için kendisine dua etmesini istemiştir. Resulullah da kendisine helal şeyler yemesini nasihat edip dua etmiştir. Bizlere ulaşan rivayetlere göre Sa’d’ın ettiği tüm dualar hemen ya da bir müddet sonra Allah katında kabul olmuştur.

8. Ok at ya Sa'd!

Uhud savaşında öyle bir an oldu ki Müşrikler, Peygamberimiz ve 20 sahabînin etrafını çevirmişti. O an da Sa’d, Resulullah’ın dizleri önüne çökmüş ve onu koruma adına en büyük kabiliyeti olan ok atma maharetini orada ortaya koyuyor, eline aldığı okları beklemeden düşmanın üzerine atıyordu. Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellem de ona ok uzatıyor ve Sa’d’ın her atışında da; “At ya Sa’d! Anam, babam sana feda olsun.” diyordu. Peygamberimiz bu sözü daha önce kimse için söylememiştir. Ve daha sonra da aynı ifadeyi Ahzab Savaşı’nda Zübeyr bin Avvam radıyallahu anh için kullanacaktır.

9. Irak ve İran Fatihi

Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem bir gün Sa’d hakkında şöyle diyecektir: “Sa’d b. Ebî Vakkas tam bir harp hastası/sevdalısı bir adamdır”.

Ömer b. Hattab radıyallahu anh’ın halife olduğu dönemde, İslam ordusu ilk Kadisiye(Irak)’yi daha sonra da İran(Sasani İmparatorluğu)’ı fethetti. Sa’d bin Ebî Vakkas bu iki fetihte de İslam ordusunun komutanıydı.

10. Vefatı

Tarihler hicretin 55. Yılını gösterdiğinde Sa’d hicri olarak 85 yaşında Akik köyünde vefat etmiştir. Cenaze namazı Mescid-i Nebevi’de o zamanın valisi olan Mervan bin Hakem tarafından kılınmıştır.